برای جلوگیری از گرمازدگی چه بخوریم؟ - کافه تور

چرا بدن در گرما آسیب پذیرتر است؟

بدن انسان برای عملکرد طبیعی خود به حفظ دمایی متعادل احتیاج دارد. اما در روزهای گرم سال، به ویژه در منطقه ها خشک یا شرجی، این تعادل به سرعت بر هم می خورد. یکی از مهم ترین سیستم های دفاعی بدن در برابر گرما، تعریق است. با تعریق، بدن سعی می نماید دمای درونی را کاهش دهد، اما این فرایند با از دست دادن آب و الکترولیت ها (مانند سدیم و پتاسیم) همراه است. اگر این کمبودها جبران نگردد، عملکرد اندام های حیاتی دچار اختلال می گردد.

افزایش دمای محیط باعث افزایش بار گرمایی بر بدن می گردد و در چنین شرایطی سیستم عصبی مرکزی که مسئول تنظیم دمای بدن است، نمی تواند به درستی واکنش نشان دهد. در نتیجه، بدن قادر به کاهش دمای داخلی خود نیست و نشانه هایی از اختلال ظاهر می گردد. از جمله علائم گرمازدگی خفیف می توان به موارد زیر اشاره نمود:

• سردردهای ناگهانی و مداوم
• حالت تهوع یا احساس تهوع بدون علت معین
• گرفتگی عضلات، به ویژه در پاها و شکم
• ضعف عمومی، بی حالی و کاهش تمرکز

اگر این نشانه ها به موقع تشخیص داده و مدیریت نشوند، ممکن است به گرمازدگی شدید منجر شوند که تهدیدی جدی برای سلامت است.

برترین خوراکی ها برای جلوگیری از گرمازدگی

با افزایش دمای هوا برای جلوگیری از گرمازدگی چه بخوریم، یکی از ساده ترین و موثرترین راه ها برای حفظ تعادل دمای بدن، انتخاب خوراکی هایی است که خاصیت خنک نمایندگی دارند. مواد غذایی سرشار از آب، ویتامین های گروه C و B، الکترولیت هایی مثل پتاسیم و منیزیم می توانند به تنظیم دمای داخلی بدن، جبران تعریق زیاد و پیشگیری از بروز علائم گرمازدگی یاری نمایند.

اگر این سوال برایتان مطرح شده که برای جلوگیری از گرمازدگی چی بخوریم؟، پاسخ آن در خوراکی های ساده اما مفید زیر نهفته است:

خوراکی های مفید برای روزهای گرم:

• میوه های آبدار مانند هندوانه، طالبی، خیار و توت فرنگی، که تا بیش از 90 درصد حجم خود را آب تشکیل داده اند.
• ماست و دوغ کم نمک که هم خنک نماینده اند و هم بخشی از الکترولیت های از دست رفته را جبران می نمایند.
• آب نارگیل طبیعی منبعی غنی از پتاسیم و گزینه ای عالی برای تامین مایعات بدن است.
• سبزیجات برگ سبز مثل کاهو، اسفناج و ریحان به علت فیبر بالا و آب فراوان، یاری می نمایند تا بدن خنک بماند.
• غذاهای سبک با پروتئین پایین مانند سوپ های رقیق، خوراک سبزیجات یا سالادهای خنک، فرآیند گوارش را آسان تر و فراوری حرارت داخلی را کمتر می نمایند.

شربت های خانگی سنتی برای برطرف گرمازدگی

شربت های سنتی ایرانی نه تنها خوش طعم هستند، بلکه به عنوان شربت برطرف گرمازدگی نیز معروفیت دارند:

• شربت سکنجبین شربت سکنجبین همراه با خیار رنده شده یا یخ، یک نوشیدنی فوق العاده خنک نماینده است.
• شربت آب لیمو با کمی عسل، سرشار از ویتامین C و بسیار موثر در روزهای داغ.
• شربت خاکشیر، خاکشیر خاصیت ضدالتهابی دارد و به کاهش حرارت بدن یاری می نماید.
• شربت تخم شربتی که با خاصیت نگه داری آب در بدن، یکی از برترین گزینه ها در روزهای گرم محسوب می گردد.

میوه های آبدار و مفید برای گرمازدگی:

• هندوانه: سرشار از آب و پتاسیم، به خنک شدن بدن یاری می نماید و عطش را کاهش می دهد.
• خیار: دارای بیش از 95 درصد آب و خاصیت ضدالتهابی، خنک نماینده طبیعی بدن است.
• طالبی: حاوی ویتامین C و آنتی اکسیدان، تاثیر مثبتی بر سیستم ایمنی دارد.
• توت فرنگی و آناناس: آنتی اکسیدان قوی دارند و به کاهش التهاب یاری می نمایند.
• پرتقال و نارنگی: منبع ویتامین C و آنتی اکسیدان، به بهبود عملکرد بدن در گرما یاری می نمایند.

از چه خوراکی هایی دوری کنیم که دچار گرمازدگی نشویم؟

در روزهای گرم، بعضی خوراکی ها باعث افزایش دمای داخلی بدن، تحریک معده یا تشدید کم آبی می شوند. برای جلوگیری از گرمازدگی بهتر است از مواد غذایی زیر پرهیز گردد:

• نوشیدنی های کافئین دار مانند چای پررنگ، قهوه و نوشابه های انرژی زا که خاصیت ادرارآور دارند و موجب دفع سریع تر آب بدن می شوند
• غذاهای پرنمک و سرخ شده که فشار زیادی به کلیه ها وارد می نمایند و توازن آب و الکترولیت ها را برهم می زنند
• خوراکی های سنگین و چرب که در فرآیند هضم حرارت زیادی فراوری می نمایند و متابولیسم بدن را بالا می برند
• نوشابه های گازدار شیرین که نه تنها فاقد ارزش تغذیه ای اند، بلکه قند زیاد آن ها باعث افزایش احساس تشنگی می گردد
• تنقلات شور و خشک مثل چیپس، آجیل شور یا بیسکوییت های پرنمک که باعث کم آبی و تشدید حالت تهوع می شوند

درمان خانگی گرمازدگی و حالت تهوع

اگر فردی دچار گرمازدگی شد، اقدامات اولیه و خوراکی های ساده می توانند از شدت علائم بکاهند. این روش ها که به عنوان درمان خانگی گرمازدگی و حالت تهوع شناخته می شوند، در شرایط خفیف تا میانه موثر هستند.

• نوشیدن آرام آرام آب خنک (نه یخ) به حفظ هیدراتاسیون و کاهش دمای بدن یاری می نماید
• شربت خاکشیر با گلاب خاصیت خنک نماینده، ضدتهوع و ضدالتهاب دارد
• کمپرس سرد روی پیشانی، گردن و پشت زانوها دمای بدن را کاهش می دهد
• مصرف دوغ خانگی کم نمک یا ماءالشعیر تلخ به جبران الکترولیت ها یاری می نماید
• استراحت در محیط خنک، نیمه تاریک و تهویه دار یکی از مهم ترین اقدامات اولیه است
• مصرف موز برای جبران پتاسیم از دست رفته و پیشگیری از گرفتگی عضلات توصیه می گردد

داروها و مکمل ها در صورت شدت علائم گرمازدگی

در مواقعی که علائم گرمازدگی فراتر از حالت خفیف می روند، استفاده از دارو یا مکمل ممکن است ضرورت پیدا کند. با این حال، مصرف دارو باید تحت نظر پزشک انجام گردد. در ادامه چند روش کاربردی و داروی مناسب برای جلوگیری از گرمازدگی چه بخوریم.

• استفاده از سرم خوراکی (ORS) برای جبران سریع آب و الکترولیت های از دست رفته توصیه می گردد، به ویژه در مواقع اسهال یا تعریق شدید
• قرص های حاوی الکترولیت نظیر سدیم، پتاسیم و منیزیم در موارد شدیدتر و با تجویز پزشک می توانند مفید باشند
• داروهای خنک نماینده گوارشی مانند پپتو بیسمول یا شربت ضد تهوع، در صورت وجود حالت تهوع و ناراحتی معده موثرند
• بعضی داروی گرمازدگی بزرگسالان در داروخانه ها شامل مکمل های آبرسانی، قرص ضد تهوع و داروهای ضداسپاسم عضلانی است که تنها با مشورت دارویی باید مصرف شوند.

در پاسخ به سوال رایج برای گرمازدگی چه قرصی بخوریم؟ می توان گفت که انتخاب دارو به شدت علائم، سن بیمار و شرایط سلامتی او بستگی دارد.

نکته مهم: مصرف خودسرانه دارو در شرایط گرمازدگی شدید ممکن است خطرناک باشد و تاخیر در مراجعه به پزشک را در پی داشته باشد. به ویژه در سالمندان و بچه ها باید در اولین فرصت رسیدگی حرفه ای انجام گردد. بنابراین تمام داروهایی که در بالا از آن ها نامبرده شده را فقط با تشخیص و تایید پزشک مصرف کنید.

نکاتی برای پیشگیری ترکیبی از گرمازدگی

برترین روش مقابله با گرمازدگی، پیشگیری از آن است. ترکیبی از سبک زندگی صحیح، رژیم غذایی مناسب و رعایت رفتارهای ایمن در گرما می تواند احتمال بروز این عارضه را کاهش دهد.

• نوشیدن منظم آب حتی پیش از احساس تشنگی برای حفظ سطح مناسب هیدراتاسیون
• استفاده از لباس های نخی، سبک و رنگ روشن که مانع جذب گرمای اضافی می شوند
• استحمام با آب ولرم یا دوش کوتاه در روزهای گرم به کاهش دمای بدن یاری می نماید
• پرهیز از قرار گرفتن در معرض مستقیم آفتاب ظهر به خصوص بین ساعت 11 تا 4 بعدازظهر
• مصرف مواد غذایی مناسب در سه وعده شامل میوه های آبدار، غذاهای سبک و بدون چربی
• کاهش فعالیت بدنی شدید در ساعات گرم و انتقال تمرین های ورزشی به صبح زود یا عصر

با رعایت این نکات، می توان از بروز علائم گرمازدگی خفیف و پیشرفت آن به مراحل شدید جلوگیری کرد.

کدام خوراکی ها بدن شما را خنک نگه می دارند؟

در روزهای داغ تابستان، رعایت تغذیه مناسب نه تنها به کاهش احتمال گرمازدگی یاری می نماید، بلکه انرژی بدن را هم حفظ می نماید. مصرف میوه های آبدار، نوشیدنی های طبیعی، غذاهای سبک و خوراکی های سرشار از آب، یکی از موثرترین راه ها برای جلوگیری از گرمازدگی است.

بعلاوه باید از خوردن غذاهای پرچرب، نوشابه های شیرین و ادویه جات تند در هوای گرم خودداری کرد. برای جلوگیری از گرمازدگی چه بخوریم، با انتخاب های تغذیه ای هوشمندانه می توان از عوارض جدی گرمازدگی پیشگیری کرد و تابستانی سالم تر داشت.

سوالات متداول درباره گرمازدگی

برای درمان گرمازدگی چه بخوریم؟

میوه های آبدار مثل هندوانه و خیار، شربت خاکشیر با گلاب و دوغ خانگی کم نمک برترین گزینه ها هستند. نوشیدن آرام آب خنک به جبران کم آبی بدن و کاهش علائم گرمازدگی یاری می نماید.

برای گرمازدگی چه قرصی مناسب است؟

مصرف قرص های الکترولیت یا داروهای ضدتهوع فقط با تجویز پزشک مجاز است. مصرف خودسرانه دارو می تواند خطرناک باشد و شرایط را بدتر کند، بنابراین بدون مشورت پزشک دارویی استفاده نکنید.

آیا شربت های خانگی برای گرمازدگی موثرند؟

بله، شربت های سکنجبین، خاکشیر و آب لیمو خنک نماینده و مرطوب نماینده بدن هستند. این نوشیدنی ها به حفظ تعادل آب و املاح بدن یاری نموده و علائم گرمازدگی را کاهش می دهند

نشانه های اولیه گرمازدگی چیست؟

سردرد، سرگیجه، تعریق زیاد، تهوع، گرفتگی عضلات و ضعف عمومی از علائم اولیه گرمازدگی هستند. تشخیص زودهنگام این نشانه ها اهمیت زیادی در پیشگیری از بروز عوارض شدید دارد.